TRẦN
MỸ GIỐNG
Nhạc sĩ Bùi Đình Thảo hơn tôi
18 tuổi,
nhưng ông lại xưng hô với tôi như người đồng trang lứa. Dường
như bất kỳ một câu nói nào với
tôi, ông cũng mở đầu bằng ba từ “Ông Giống này...”. Tôi thì gọi ông là “Bác” và
xưng “Em”. Ông là người vui tính, hài hước, giản dị, rất dễ gần. Tôi thường đến
chơi với nhà thơ Tống Hiển ở “khu tập thể” ngay trong trụ sở Sở Văn hóa Thông
tin Hà Nam Ninh. Ngày ấy nhạc sĩ Bùi Đình Thảo cũng ở cùng “khu tập thể” với
Tống Hiển. Khi thì chúng tôi kéo vào phòng ông, khi thì ông sang phòng Tống
Hiển uống nước, bù khú chuyện trên giời dưới biển. Đôi lần ông ra thư viện vào
phòng tôi nhờ tra cứu một vài tư liệu, đàm đạo về nhân tình thế thái, về âm
nhạc. Miệng ông thường trực nụ cười thoải mải, lộ hàm răng trên
khuyết hai cái răng cửa trông ngồ
ngộ, rất duyên... Tôi và nhạc sĩ Bùi Đình Thảo có lần cùng được mời dạy ở
Trường Trung cấp Văn hóa nghệ thuật Hà Nam Ninh. Trường bố trí cho hai chúng
tôi ngủ cùng phòng tại phòng khách - nhà cấp 4. Nửa đêm, vẫn nghe tiếng vỗ muỗi
bên giường Bùi Đình Thảo, tôi hỏi:
- Bác làm gì mà cứ vỗ bì bộp mãi vậy? Ông bảo:
- Ông Giống này, bật điện lên giúp tôi với...
Tôi vội bật điện. Bùi Đình Thảo
vừa gãi cổ vừa nói:
- Ông
Giống này, muỗi cắn ghê quá, không ngủ được. Ông giúp tôi đếm xem cái màn có
bao lỗ thủng và túm lại cho tôi với.
Tôi chui ra khỏi màn, tỉ mẩn đếm
lỗ thủng ở màn ông.
- Có tất cả 17 lỗ thủng lớn nhỏ muỗi có thể chui vào được bác ạ.
Tôi lần mò kiếm dây túm các lỗ
thủng màn ông lại. Ông bảo:
- Ông Giống này, quá giấc rồi, già ít ngủ, cứ để điện cho đỡ muỗi,
chuyện cho vui đi.
Tôi gợi chuyện:
- Ông hiệu trưởng trường cũng là nhạc sĩ xịn đấy.
Bùi Đình Thảo cười:
- Ông Giống này, ông đếch nào cũng khoe với học sinh mình là nhạc sĩ
chính quy, đạo diễn lớn... Nhưng hiện ở cái Sở mình, duy nhất có Bùi Đình Thảo
được ghi tên trong từ điển nhạc sĩ quốc gia... Hì hì...
Tôi trêu ông:
- Ai mà chả biết Bùi Đình Thảo là “Nhạc sĩ trẻ con”, toàn thấy “Em đi
giữa biển vàng”, “Đi học”, “Sách bút thân yêu ơi”, “Bà thương em”...
- Ông Giống này, chả lẽ cỡ ông mà không biết đến nhạc Giao hưởng Bùi
Đình Thảo ư?
- Sao không? Giao hưởng thơ “Mùa xuân Hồ Chí Minh - Mùa xuân thống
nhất” của bác em còn lạ? Năm 1980 - 1982 em chuyển ngành học tiếp Đại học Văn
hóa, đã được nghe giới thiệu trong chương trình thực tế minh họa cho phần “Các
loại hình nghệ thuật” rồi. Nhưng thực tình mà nói, chả mấy ai biết đến giao
hưởng của bác. Không phải vì giao hưởng của bác không hay, mà bởi đối tượng của
giao hưởng quá ít, còn đối tượng ca khúc thì quá đông. Vậy nên hầu như trẻ con
mấy thế hệ qua đứa nào cũng hát “Đi học”. Mấy bài hát trẻ con nhạc đơn giản mà
đè chết tươi giao hưởng đồ sộ của bác rồi. Hí hí...
Nghe tôi ba hoa vậy, ông không
giận, mà bật người sang giường tôi, nắm tay tôi, hào hứng:
- Ông Giống này, tôi thích ông rồi đấy. Ông có thích “bài hát trẻ con”
nào của tôi không?
- Có, thích nhất bài “Đi học”.
- Ông Giống này, ban đầu tôi lấy một bài thơ chép tay lưu truyền trong
bạn bè làm lời bài hát nên không biết ai là tác
giả thơ. May nhờ Tống Hiển phát hiện thơ của Minh Chính nên mới ghi được
tác giả lời.
- Hoàng Minh Chính quê gốc ở Ý Yên tỉnh Nam Định, dòng Nhượng Tống
đấy. Nhỏ sống ở Phú Thọ, lớn đi bộ đội hy sinh.
Lặng đi hồi lâu, tưởng ông đã
ngủ, tôi tắt đèn.
- Ông Giống này, sắp sáng rồi, ông cứ bật đèn lên được không?
Tôi lại bật đèn. Tôi nghe ông phều
phào một âm điệu vui tai. Tôi cũng hát bài “Đi học” bằng giọng bắt chước giọng
trẻ con.
Lần ngủ chung phòng với ông tối
hôm ấy thật khó quên. Ông về hưu được đâu tám chín năm thì mất. Hôm qua cùng
bạn bè nhắc đến cố nhà thơ Tống Hiển, bất chợt tôi lại nhớ tới Bùi Đình Thảo.
Tôi hát “Đi học” bằng giọng thật của mình, ghi âm bằng cái máy ảnh du lịch cổ
lỗ sĩ:
“Hương rừng thơm đồi vắng Nước
suối trong thầm thì Cọ xòe ô che nắng
Râm mát đường em đi...”