Đó là cuốn sách “Kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực góp phần xây dựng Đảng và Nhà nước ta ngày càng trong sạch, vững mạnh” của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã xuất bản được tròn một năm. Trước khi cuốn sách ra mắt bạn đọc, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia – Sự thật đã nhận được sự hưởng ứng, hoan nghênh của đông đảo cán bộ, nhân dân, của bạn bè quốc tế quan tâm Việt Nam khi đọc các bài nói, bài viết của Tổng Bí thư đăng trên các báo, tạp chí. Trong tổng số 623 trang, có hơn 100 trang ở phần cuối trích đăng các ý kiến này của các nhà khoa học, các cán bộ hoạt động thực tiễn; đặc biệt, có ý kiến của các tầng lớp nhân dân, từ trẻ đến già, có một số cán bộ lão thành đã dùng thơ để thể hiện những cảm nhận sâu xa của mình về một quyết tâm chính trị của Đảng, Nhà nước ta, đứng đầu là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong quá trình chỉ đạo cuộc chiến chống tham nhũng, tiêu cực hiện nay. Tôi tự hỏi: nguyên nhân nào tạo ra sự quan tâm của đông đảo các tầng lớp, giai tầng xã hội đối với các bài nói, bài viết đã được tập hợp in trong cuốn sách?

Trước hết, theo tôi, nội dung cuốn sách đề cập một chủ trương lớn trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng hiện nay - đó là phải tăng cường đấu tranh ngăn chặn và đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, về đạo đức, lối sống trong bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, mà nét nổi rõ nhất là hiện tượng quan liêu, tham nhũng cho “đến nay vẫn tồn tại và có mặt diễn biến phức tạp hơn, trong đó có tệ tham nhũng, tiêu cực” - như lời nhấn mạnh của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Tác giả chỉ rõ: “Phòng chống tiêu cực, mà trọng tâm là phòng, chống sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, tức là trị tận gốc của tham nhũng”! Từ Hội nghị giữa nhiệm kỳ Đại hội VII (tháng 1/1994), tham nhũng được Đảng ta nhận diện là một trong bốn nguy cơ đối với Đảng và cách mạng Việt Nam; đến Đại hội IX đã trở thành một nguy cơ lớn đe dọa sự sống còn của chế độ ta và đến nay vẫn là một trong những nguy cơ đe dọa sự tồn vong của Đảng và chế độ. Nội dung ở nhiều phần trong cuốn sách, được Tổng Bí thư phân tích, làm sáng rõ những luận điểm quan trọng nói trên trong các văn kiện của các Đại hội, từ Đại hội VII cho đến Đại hội XIII hiện nay. Bằng lối viết giản dị, dễ hiểu, dễ thấm, kết hợp nhuần nhuyễn giữa lý luận và thực tiễn ở nước ta cũng như trên thế giới, cuốn sách đã tạo ra sự cuốn hút, sự đồng thuận cao đối với người đọc. Nói một cách khác, chủ trương kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực là đòi hỏi tự thân của Đảng và toàn xã hội nhằm góp phần xây dựng Đảng và Nhà nước ta ngày càng trong sạch, vững mạnh, xứng đáng là Đảng cầm quyền, tất cả đều xuất phát từ lợi ích của Đảng, của Dân, thì lẽ đương nhiên, chủ trương đó nhận được sự đồng tình, ủng hộ tích cực của nhân dân. Với cuốn sách dày hơn 600 trang, mà thu hút một số lượng lớn người đọc gồm nhiều thành phần như vậy, thì điều đó càng làm sáng rõ chân lý: một khi “ý Đảng gặp lòng Dân” sẽ biến thành sức mạnh to lớn, thúc đẩy công cuộc xây dựng, phát triển đất nước ta nhanh và bền vững.

Thứ hai, sức hút của cuốn sách còn ở chỗ, người đọc vui mừng khi thấy Đảng ta đã và đang thực hiện tốt phương châm “nói đi đôi với làm”, thể hiện tinh thần “trên dưới đồng lòng, dọc ngang thông suốt”, triển khai có bài bản, lớp lang với quyết tâm cao “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”. Trong 10 năm qua (2010-2022), đã xử lý kỷ luật 2.740 tổ chức đảng và hơn 167.700 cán bộ, đảng viên, trong đó hơn 100 cán bộ diện Trung ương quản lý (có 4 Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, 36 Ủy viên Trung ương, nguyên Ủy viên Trung ương, hơn 50 sĩ quan cấp tướng trong lực lượng vũ trang...). Công tác điều tra, truy tố, xét xử các vụ án tham nhũng kinh tế cũng được tiến hành kiên quyết, kiên trì, không khoan nhượng, không nương nhẹ, không làm oan, sai, không bỏ lọt tội phạm. Điều mà được dư luận xã hội đồng tình cao là xử lý rất nghiêm minh, nhưng cũng rất nhân văn. Nhiều người tâm đắc với hình tượng mà Tổng Bí thư nói về phương châm xử lý kỷ luật cán bộ: chặt một cành cây sâu để cứu cái cây; chặt một cây sâu để cứu cả cánh rừng; xử lý một người để cứu cả tập thể; xử lý để “cảnh tỉnh”, “răn đe” hàng vạn người nếu đang có biểu hiện “nhúng chàm”, để “trị bệnh cứu người”... Trong những năm gần đây, Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư khuyến khích những cán bộ tự giác nhận lỗi lầm, tự nguyện xin thôi chức; từ đó các cơ quan pháp luật sẽ miễn truy tố hình sự. Như vậy tính nghiêm minh đi liền tính nhân văn, Đảng ta đã kế thừa và vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh trong việc xem xét kỷ luật cán bộ.

Cần nói thêm, cùng với xử lý kỷ luật, chúng ta đã chú trọng công tác thu hồi tài sản tham nhũng. Tỉ lệ thu hồi tài sản tham nhũng trong các vụ án ngày càng tăng lên. Riêng các vụ án thuộc diện Ban chỉ đạo Trung ương theo dõi, đã thu hồi tài sản đạt 41,3%, nhiều vụ đã kê biên, thu giữ tài sản hàng nghìn tỉ đồng, như vụ Hứa Thị Phấn hơn 10.000 tỉ đồng; vụ Phan Văn Anh Vũ hơn 22.000 tỉ đồng, vụ Phạm Công Danh hơn 9.000 tỉ đồng; vụ AVG hơn 8.870 tỉ đồng... Kết quả này càng củng cố niềm tin của nhân dân vào hiệu quả nhiều mặt của công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.

Thứ ba, đông đảo người đọc hoan nghênh ý kiến chỉ đạo của Tổng Bí thư nhấn mạnh nhiệm vụ “xây là chính”, “chống phải quyết liệt”. Muốn vậy, cần khẩn trương hoàn thiện cơ chế phòng ngừa chặt chẽ để “không thể” tham nhũng, tiêu cực. Từ năm 2012 đến nay, Trung ương đã ban hành hơn 250 văn bản về xây dựng, chỉnh đốn Đảng và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, nhất là các quy định về phòng, chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ; về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Trung ương, Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư; người đứng đầu các cấp, các ngành; về kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng, về tài sản, thu nhập của cán bộ, đảng viên; về công tác cán bộ, miễn nhiệm, từ chức; về kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ, về cơ chế chỉ đạo, phối hợp trong hoạt động kiểm tra, giám sát, thanh tra, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án và một số lĩnh vực trọng yếu khác.